امیرحسین جباری؛ دانشجوی دکتری مهندسی مکانیک در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان مهمترین چالش دانشجویان مقطع دکتری را تأمین هزینه‌های مالی عنوان کرد و گفت: در تمام دنیا از دانشجویان این مقطع حمایت‌ ویژه‌ می‌شود.

وی افزود: پیش از این مبلغی به عنوان پژوهانه از طرف وزارت علوم به دانشجوی دوره دکتری پرداخت می‌شد؛ گرچه این مبلغ زیاد نبود اما می‌توانست بخشی از هزینه‌های افراد را تأمین کند. در حال حاضر اما این پرداخت‌ها به کلی قطع شده است و همین سبب می‌شود فرد برای تأمین هزینه‌های شخصی و تحصیلی خود از دانشگاه خارج شده و زمان زیادی در هفته را کار کند. این موضوع زمینه را برای افت تحصیلی فرد فراهم می‌کند.

جباری اضافه کرد: از سوی دیگر مسائل مالی دست‌انداز تحقیق و پژوهش است. بالا بودن هزینه‌های آزمایشگاهی و انجام تست‌ها موجب می‌شود دانشجو موضوعات پیش‌افتاده را برای پایان‌نامه و رساله خود انتخاب کند. خروجی چنین مسیری نه به در دانشجو می‌خورد، نه استاد و نه جامعه.

دانشجوی دکتری مهندسی مکانیک با اشاره به راتبه‌های مالی پرداختی به مستعدان‌برتر، پرداخت این کمک‌هزینه را گامی بلند در حمایت از مستعدان‌برتر دانشگاه قلمداد کرد و اظهار داشت: پرداخت این کمک‌هزینه نقش بسزایی در کاهش دغدغه‌ فکری دانشجویان‌برتر دارد بطوریکه این افراد نسبت به دیگران با تمرکز و کیفیت بهتری می‌توانند ادامه تحصیل دهند. البته پرداخت 12 ماهه راتبه‌های مالی به جای 9 ماه تحصیلی، می‌تواند گره‌گشای مشکلات بیشتری باشد چراکه دانشجوی دکتری عملاً با واژه‌ای به نام تعطیلات تابستانی، بیگانه است.

وی در ادامه گذراندن فرصت مطالعاتی را ضروری دانست و با مثبت ارزیابی‌کردن تسهیلات بنیاد ملی نخبگان در این مورد،گفت: حضور در این فرصت‌ها علاوه بر فراهم‌کردن امکان استفاده از تجهیزات آزمایشگاهی پیشرفته (خاصه برای رشته‌های مهندسی که احتیاج به مدلسازی دارند)، سبب می‌شود فرد کارگروهیِ حرفه‌ای را از نزدیک ببیند و با این مفهوم آشنا شود. از سوی دیگر ارتباطات خوبی در این فرصت‌ها ایجاد می‌شود که افراد بعدها می‌توانند از آن استفاده کنند. نکته حائز اهمیت این است که در برخی مواقع فرد با حضور در فرصت مطالعاتی به راحتی متوجه می‌شود آنچه بیش از هر چیز سبب پیشرفت و توسعه یک کشور می‌شود، نه امکانات و تجهیزات بلکه نظم، برنامه‌ریزی و پشتکار است.

دانشجوی‌برتر دانشگاه علم‌وصنعت در بخش دیگری به اهمیت رعایت «اخلاق علمی» اشاره و تصریح کرد: رعایت حقوق دیگران و حق مالکیت فکری افراد یک موضوع کاملاً اخلاقی است و به نوع شخصیت بازمی‌گردد اما نباید از تاثیر عوامل دیگر نیز غافل شد. بستر بی‌اخلاقی نباید وجود داشته باشد، نتیجه‌گرایی در فعالیت‌های علمی-تحقیقاتی یکی ازهمین بسترها است که موجب بروز بی‌اخلاقی‌هایی مانند عددسازی و خریدوفروش مقاله می‌شود.

جباری خاطرنشان کرد: در بسیاری تحقیقات رسیدن به بن‌بست یک موفقیت علمی محسوب می‌شود! اینکه فرد بتواند راه اشتباه را بیابد و نتایج او سبب شود دیگران این مسیر را طی نکنند، به‌خودی‌خود یک موفقیت است اما متاسفانه نتیجه‌گرایی نه تنها مانع از این می‌شود بلکه انگیزه‌های دانشجویان را برای عددسازی و مونتاژ مقاله بیشتر می‌کند. در واقع شرایط فردی را که به لحاظ اخلاقی محکم نباشد به سمت بی‌اخلاقی سوق می‌دهد.

دانشجوی دکتری مهندسی مکانیک تصریح کرد: یکی دیگر از عوامل بی‌اخلاقی در جامعه علمی، ضعف داوری است. این یک سنت اشتباه است که دانشجوی دکتری تنها در صورتی دانش‌آموخته می‌شود که دو مقاله ISI داشته باشد. این یعنی تقدیم دستاوردهای علمی دانشجوی ایرانی به یک داور خارجی و ارزیابی سطح علمی او بر اساس معیارهای همان داور خارجی! این قوانین باید کم‌کم تغییر کند چراکه یکی از عوامل بی‌اخلاقی‌ها همین مورد است.

منبع: بنیاد ملی نخبگان

بازنشر: سایت علمی نخبگان جوان